Dawny Gdańsk Strona Główna Dawny Gdańsk


FAQFAQ  SzukajSzukaj  UżytkownicyUżytkownicy  GrupyGrupy  StatystykiStatystyki
RejestracjaRejestracja  ZalogujZaloguj  DownloadDownload

Poprzedni temat :: Następny temat
Motława
Autor Wiadomość
dandola 

Dołączył: 30 Paź 2009
Posty: 1092
Wysłany: Wto Lis 16, 2010 11:21 am   

W dawnych czasach obydwie miejscowości - Mokry Dwór i Wiślina również nazywano Mutterstrentz, a Zakon miał tutaj (w Wiślinie) swą stadninę nazywaną też Mutterstsrentz.
Z wcześniejszej rekonstrukcji wynika, że połowa tego terenu była przekazana szpitalowi Ducha Św., a drugą połowę posiadał Mikołaj Horden, który tu stworzył wieś Mokry Dwór. Druga połowa terenu tzw. wyspa to Wiślina. Ale tu potrzebna rekonstrukcja.
I jeszcze wyjątek z kroniki wsi Nassenhuben; W 1347 roku zatwierdził komtur gdański Gerhard Stegen nadanie 20 włók na Żuławie Modirstantz ("auf dem Werder Modirstranz") , które proboszcz szpitala Ducha Św. Fritzko wydał Elerowi z Wiśliny na prawie chełmińskim. Mieszkańcy Mutterstrentz mieli prawo paść bydło po obu stronach Motławy.
 
 
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Wto Lis 16, 2010 12:24 pm   

To "Mutterstrentz" to może być to terytorium (albo jego część) zaznaczone na mapie z 1774 r. (czerwone kreseczki to moje, jego podwidocznienie).
Próbowałem zrozumieć to "Mutterstrentz". To "Mutter-" to matka, ale dalszy ciąg nazwy :???:

Żuławy 1774.jpg
Plik ściągnięto 19865 raz(y) 79,76 KB

 
 
dandola 

Dołączył: 30 Paź 2009
Posty: 1092
Wysłany: Wto Lis 16, 2010 12:39 pm   

Z nazwą sprawa prosta - pochodzi od mieszczanina o imieniu Muderstenze (podobnie, jak w Krępcu). Ale Nassenhuben po obu stronach Motławy wraz z Hochzeit? Dzięki
 
 
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Wto Lis 16, 2010 7:07 pm   

Ale :hmmm:
W dokumencie jest mowa o dwóch miejscowościach: Wiślinie i Mokrym Dworze. O jakim okresie mówi ten dokument? Na tej mapie jest zaznaczone terytorium składające się z czterech. Dodatkowo: Przejazdowo i Dziewięć Włók.
Potrafisz określić co to za jednostka administracyjna? Gmina? Posiadłości jednego właściciela?
 
 
dandola 

Dołączył: 30 Paź 2009
Posty: 1092
Wysłany: Wto Lis 16, 2010 9:04 pm   

Chodzi o ten dokument, co malowałeś na mapie zieloną wyspę. Jest to nadanie z 1336 roku. Zaś dokument z 1347 roku mówi o nadaniu przez właścicieli Szpital Ducha Św. 20 włók z Mutterstrantz kmiotkowi z Wiśliny. Reasumując - połowa terenu Mutterstrantz po 1336 roku to wieś Mokry Dwór, druga połowa szpitalna. Dodatkowa informacja mówi o tym, że tą nazwa określano w owym czasie również część leżącą po drugiej stronie Motławy z Wiśliną. W ten sposób rozumiem, że Mutterstrantz to Mokry Dwór i Wiślina razem. Mutterstrantz to też stara nazwa Mokrego Dworu.
 
 
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Wto Lis 16, 2010 11:13 pm   

Mutterstrantz w XIV w. mógł wyglądać tak jak poniżej zaznaczyłem na tej mapce z 1774 r. Rozdzieliłem te 4 wsie granicą (o wiele późniejszą) pomiędzy Dziewięcioma Włókami i Wiśliną.

Mokry Dwór 1774.r.jpg
Plik ściągnięto 19809 raz(y) 79,64 KB

 
 
dandola 

Dołączył: 30 Paź 2009
Posty: 1092
Wysłany: Sro Lis 17, 2010 8:42 am   

Zapomniałem dodać, że ówcześnie Motława w okolicach tych wsi była rzeką graniczną między komturią gdańską i malborską (Wiślina należała do malborskiej).

danziger_werder.jpg
Plik ściągnięto 19789 raz(y) 67,62 KB

 
 
dandola 

Dołączył: 30 Paź 2009
Posty: 1092
Wysłany: Sob Lis 27, 2010 1:59 pm   

Czy chcę, czy nie chcę muszę z historycznego obowiązku i dokładności powrócić do wcześniej opracowywanego przeze mnie i Krzysztofa tematu. W końcu wiem o co chodziło z używanymi w dokumentach terminami "Insel" i "Mudirstenz". :==
Z analizy dokumentów m.in. aktu sprzedaży 9 wsi Krzyżakom przez Jana i Jakuba nadanych im przez późniejszego króla Władysława Łokietka wynika, że chodzi o nic innego, jak o Żuławy Steblewskie (od 1454 roku Gdańskie) nazywane pod koniec XIII i na początku XIV wieku "Insel", "insula minor", "Małe Żuławy" . Rzeką graniczną była Motława odgraniczająca komturię malborską (z Wiśliną i dalej na prawo od rzeki) od gdańskiej (na lewo do Raduni i do Wyżyny) oraz dzieląca Żuławy Steblewskie na pół. Niestety wytyczenie granicy dzielącej Żuławy Gdańskie na pół na mapie Bertrama pozostawiam Krzysztofowi jako bieglejszemu w kartografii i melioracji.
Reasumując - w czasach słowiańskich i na początku krzyżackich teren na lewo od Motławy do Raduni był prawie bezludny i stanowił własność mieszczanina gdańskiego Mikołaja Hordena. W 1336 roku tenże tę lewobrzeżną część Żuław nazywaną Mudirstentz podarował Szpitalowi Ducha Świętego. Zaś ten z tego terenu wydzielił 20 włók i podarował Elerowi z Wiśliny, który stał się założycielem w 1347 roku Mokrego Dworu.
 
 
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Sob Lis 27, 2010 7:19 pm   

dandola napisał/a:
sprzedaży 9 wsi Krzyżakom przez Jana i Jakuba

Które to wsie?
dandola napisał/a:
Rzeką graniczną była Motława odgraniczająca komturię malborską (z Wiśliną i dalej na prawo od rzeki) od gdańskiej

Na mapie z twojego poprzedniego postu granica przebiega nie Motławą, bardziej na zachód :hmm:
dandola napisał/a:
"Insel", "insula minor"

Sądzę, że to "Insel" mogło być stosowane alternatywnie do "Żuławy". W tamtym okresie na Żuławach nie było z pewnością, jeszcze, żadnego mostu. Do wszystkich miejscowości (terenów) można było tylko dopłynąć łódką. Stąd insel - wyspa.
Ostatnio zmieniony przez Krzysztof Sob Lis 27, 2010 7:27 pm, w całości zmieniany 1 raz  
 
 
dandola 

Dołączył: 30 Paź 2009
Posty: 1092
Wysłany: Sob Lis 27, 2010 7:27 pm   

Zgadza się alternatywnie - "kleine Werder", "insula minor", "Insel". Nie widzę tu żadnej wyspy pod koniec XIII wieku. Poza tym na terenie obecnego Mokrego Dworu dokonano odkrycia archeologicznego na początku XX wieku, co świadczy o tym, że teren był suchy i zasiedlony już w starożytności.

danziger_werder.jpg
Plik ściągnięto 19689 raz(y) 77,06 KB

 
 
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Sob Lis 27, 2010 7:38 pm   

Na logikę biorąc "Insel" to powinno odpowiadać całym Żuławom.
dandola napisał/a:
Nie widzę tu żadnej wyspy pod koniec XIII wieku

Nie jedna wyspa, a zbiór wysp.
Nie traktuj tej mapki jak wyroczni. Jej autor przedstawił swoją wizję stanu dawnego. Cenne dzieło, ale kto inny (a i ten autor) mógł pewne elementy inaczej narysować. Duże zastrzeżenia mam, zwłaszcza, do tego fragmentu.
Tu: http://forum.dawnygdansk....p=112344#112344
I tu: http://forum.dawnygdansk....p=112702#112702
Ostatnio zmieniony przez Krzysztof Sob Lis 27, 2010 8:01 pm, w całości zmieniany 1 raz  
 
 
dandola 

Dołączył: 30 Paź 2009
Posty: 1092
Wysłany: Sob Lis 27, 2010 7:46 pm   

I tak wcześniej napisałem - ...połowę obszaru zwanego... Może ta mapa ułatwi Ci wytyczenie połowy Danziger Werder zwanej Mudirstentz, o której mowa. W łacinie "insula minor" to "mała wyspa", w niemieckim "Insel" to już nie tylko wyspa w dosłownym tego słowa znaczeniu, ale np. wysepka tramwajowa, czyli coś wystającego ponad powierzchnię. Tym samym chodzi tu o teren osuszony, wzniesiony ponad poziom morza.
I jeszcze jedna informacja; językoznawcy wywodzą nazwę Mudirstentz z terminu słowiańskiego lub mieszanego słowiańsko - pruskiego użytego na określenie tego terenu mianem niebieskiej trzciny (Blaues Rohr) lub później niebieskim rejonem (Bezirk des Rohres).

werder.jpg
Plik ściągnięto 19680 raz(y) 74,87 KB

 
 
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Pon Lis 29, 2010 3:59 pm   

Krzysztof napisał/a:
dandola napisał/a:
sprzedaży 9 wsi Krzyżakom przez Jana i Jakuba

Które to wsie?

Przypominam :szept:
Są nazwy tych wsi w dokumencie, czy tylko "9 wsi" :hmm:
 
 
dandola 

Dołączył: 30 Paź 2009
Posty: 1092
Wysłany: Pon Lis 29, 2010 4:27 pm   

Te nazwy znajdziesz w dokumencie sprzedaży np. Wiśliny Krzyżakom przez braci Jakuba i Jana synów Unisława. Zaczyna się w przedmiotowej kwestii rozjaśniać po lekturze książki Długokęckiego, Żuławy Gdańskie w XIII wieku, gdzie jest napisane, iż teren Mudistrantz pod koniec XIII wieku był jeszcze zalany. W 1336 roku był już wyspą rozciągającą się od Motławy do Raduni. I tu powstał Mokry Dwór.
Ciekawostką jest fakt, że w tym miejscu (i też w Wiślinie) dokonano starożytnego znaleziska archeologicznego wskazującego, iż musiało tu być wcześniej osadnictwo. Czyżby to zalanie terenu było wtórne?
 
 
Krzysztof 


Dołączył: 14 Lip 2006
Posty: 2657
Wysłany: Pon Lis 29, 2010 7:44 pm   

dandola napisał/a:
Te nazwy znajdziesz w dokumencie sprzedaży np. Wiśliny Krzyżakom

Ale ja nie mam tego aktu sprzedaży :nerwus:
 
 
Wyświetl posty z ostatnich:   
Odpowiedz do tematu
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Nie możesz załączać plików na tym forum
Możesz ściągać załączniki na tym forum
Dodaj temat do Ulubionych
Wersja do druku

Skocz do:  
Dawny Gdańsk Strona Główna

Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group
Template subTrail v 0.4 modified by Nasedo. adv Dawny Gdansk