Dawny Gdańsk

Nazwy - Nytych - Nowy Staw

de Namore - Czw Lis 10, 2005 9:29 am
Temat postu: Nytych - Nowy Staw
W temacie Kahlberg - Krynica Morska widziałem pytanie o pochodzenie nazwy Nowy Staw. Wydaje mi się, że lepiej zrobić z tego nowy temat.

Według literatury tematu, niemiecka nazwa Neuteich oznacza właśnie nowy staw. Stąd polska nazwa jest kalką, w przeciwieństwie do Nytych - będącego odpowiednikiem fonetycznym. Zainteresowanym mogę przepisać fragmenty książki

danziger - Czw Lis 10, 2005 11:53 am
Temat postu: Re: Nytych - Nowy Staw
de Namore napisał/a:
W temacie Kahlberg - Krynica Morska widziałem pytanie o pochodzenie nazwy Nowy Staw. Wydaje mi się, że lepiej zrobić z tego nowy temat.

Według literatury tematu, niemiecka nazwa Neuteich oznacza właśnie nowy staw. Stąd polska nazwa jest kalką, w przeciwieństwie do Nytych - będącego odpowiednikiem fonetycznym. Zainteresowanym mogę przepisać fragmenty książki

No, wystarczy zajrzec do słownika - Neu = nowy, Teich = staw.
A ktoś twierdził co innego?

Mikołaj - Czw Lis 10, 2005 12:10 pm

Danziger, można by to ewentualnie tłumaczyć jako "No wystaw"! :hihi:
Sabaoth - Czw Lis 10, 2005 12:20 pm

Ale takich przykladow w okolicy bylo wiecej. Najpierw powstawal poski odpowiednik fonetyczny pozniej tlumaczenie nazwy, ewentualnie nazwe od razu tlumaczono na polski, a pozniej szukano wyszukiwano badz dobierano "prapolska" nazwe. Zmieniono nawet nazwy, ktore przed wojna mialy swoje spolszczenia, np. Bohnsack / Bąsak na Sobieszewo.
danziger - Czw Lis 10, 2005 12:26 pm

de Namore napisał/a:
Nytych - będącego odpowiednikiem fonetycznym

Chyba nie do końca - fonetycznym odpowiednikiem byłby "Nojtajś" lub "Nojtajch". "Nytych" to odpowiednik "pisownosciowy".

Mikołaj - Czw Lis 10, 2005 12:26 pm

albo Panna zamieniona na Marzęcino :hihi:
Corzano - Czw Lis 10, 2005 12:31 pm

A co było pierwsze - Brzeźno czy Broesen? :hmmm:
Sabaoth - Czw Lis 10, 2005 12:48 pm

Mikołaj napisał/a:
albo Panna zamieniona na Marzęcino :hihi:

Taka sama sytuacja jak z Sobieszewem: Jungfrau / Panna funkcjonowalo przed wojna i krotko po wojnie, a pozniej chyba stwierdzono, ze bardziej historyczne bedzie jednak Marzęcino. Ale to byl chyba wspolny dla wielu przypadkow proces zacierania niemieckich lub pochodzacych od niemieckich nazw na "ziemiach odzyskanych".

Corzano napisał/a:
A co było pierwsze - Brzeźno czy Broesen? :hmmm:

Moze jako wprawke do dyskusji rozwazymy inny problem, co bylo pierwsze, jajko czy kura :hihi:

de Namore - Czw Lis 10, 2005 2:21 pm

Znam wiele przykładów fonetycznej zmiany. Np. Szembruk - Schoenbrueck, Szynwałd - Schoenwald itd.

Szkoda natomiast, że np Schoenfeld z dzisiejszej ulicy świętokrzyskiej zginął zupełnie, a dzielnica to Zakoniczyn (od dworu)

seestrasse - Czw Lis 10, 2005 3:00 pm

Mikołaj napisał/a:
Danziger, można by to ewentualnie tłumaczyć jako "No wystaw"! :hihi:

ciekawe co :mrgreen:

Sabaoth - Czw Lis 10, 2005 3:01 pm

Tak, Schoenfeld i Wonneberg to byly piekne nazwy ale po polsku brzmialyby troche dziwnie :^^ Piekne Pole i Rozkoszne Wzgorze (Pumeksiu popraw mnie jesli sie myle w temacie tlumaczenia).
seestrasse - Czw Lis 10, 2005 3:04 pm

Cytat:
Rozkoszne Wzgorze

no! i to mi się podoba! czuję się jak właściwy człowiek na właściwym miejscu :haha:

de Namore - Czw Lis 10, 2005 3:40 pm

Cytat:
Tak, Schoenfeld i Wonneberg to byly piekne nazwy ale po polsku brzmialyby troche dziwnie Piekne Pole i Rozkoszne Wzgorze


W okolicy mamy także Górę Kozaków (Kozaczą :) ) i Górę Armatnią Kanonen Berg.
Swoją drogą, to na Wzgórzu Rozkoszy ( mój typ) stoi osiedle Pogodne, a mogło nazywać sie Rozkoszne - hmm..jak marketingowo

seestrasse - Czw Lis 10, 2005 3:45 pm

http://www.forum.dawnygda...topic.php?t=266
:D

de Namore - Czw Lis 10, 2005 4:08 pm

Seestrasse - co to za link? Dostaję odpowiedź że go nie ma.

A propos ładnych nazw - to rzeka, przepływająca przez Kwidzyn (Marienwerder) nazywa sie teraz Liwa, a kiedyś nazywała się Liebe (tłumaczyc nie trzeba). Nazwa zachowała się w pobliskiej stadninie ogierów - Miłosna. :OO

seestrasse - Czw Lis 10, 2005 4:15 pm

de Namore napisał/a:
Seestrasse - co to za link? Dostaję odpowiedź że go nie ma.

oj, sorki, coś mi się popipało :oops:
a szło mi o wzgórze Luizy i legendę o duchach koni, które przy pełni księżyca biegają po Wonnebergu :wink:

Cytat:
A propos ładnych nazw

żuławska rzeka dwojga imion - Święta i Tuga :D

Corzano - Czw Lis 10, 2005 4:16 pm

Liwa teraz jest śmierdząca, a nie miłosna. :II
seestrasse - Czw Lis 10, 2005 4:17 pm

Miłosna to jest Stara :hihi:
danziger - Czw Lis 10, 2005 4:21 pm

seestrasse napisał/a:
Miłosna to jest Stara :hihi:

Może i stara, ale jesli miłosna, to widać jeszcze jara :hihi:

gargoyle dfl - Czw Lis 10, 2005 4:22 pm

Cytat:
Piekne Pole i Rozkoszne Wzgorze

No i komu to przeszkadzalo?
BTW jak dawniej nazywala sie miejscowosc Sforne Gacie?

seestrasse - Czw Lis 10, 2005 4:33 pm

Cytat:
Rozkoszne Wzgorze

Rozkoszny Wzgórek chyba... :hiihihi:

gargoyle dfl - Czw Lis 10, 2005 4:36 pm

Cytat:
Rozkoszny Wzgórek chyba...

Jak to bylo?...uderz w stol....

seestrasse - Czw Lis 10, 2005 4:39 pm

:P :P :P :hihi: :hihi: :hihi:
gargoyle dfl - Czw Lis 10, 2005 4:46 pm

:ok: i wszystko jasne :wink:
Sabaoth - Czw Lis 10, 2005 7:08 pm

A wracając do nazw, kto wie gdzie był Plenichów? Albo Szynberk czy Ściegna zwana również Ścieżki? Proces przywracania nazw historycznych i politycznie poprawnych trwał długo :^^
malgos - Czw Lis 10, 2005 8:06 pm

Corzano napisał/a:
Liwa teraz jest śmierdząca, a nie miłosna. :II


Corzano a gdzieś Ty nos wsadzał :hihi: ? W Prabutach (Riesenburg) ? Bo to chyba jedyne miejsce gdzie Liwa/Liebe/Alte Nogat/Nogat Kanal jest spłuczką dla masarni :evil:

A piękna, piękna jest nazwa naszej dzielnicy "konnej" - Miłosna (Liebenthal) :<>

Corzano - Czw Lis 10, 2005 8:21 pm

malgos napisał/a:
Corzano a gdzieś Ty nos wsadzał :hihi: ? W Prabutach (Riesenburg)?
Nie wiem czy to jeszcze Kwidzyn, ale kawałek za Bajkowym, koło działek.
malgos - Czw Lis 10, 2005 8:35 pm

Corzano napisał/a:
Nie wiem czy to jeszcze Kwidzyn, ale kawałek za Bajkowym, koło działek.


Bajkowe to jak najbardziej Kwidzyn, choć dojazd do dużego osiedla jest przez trzy wąskie kiszki - swoją drogą to bardzo fajne osiedle (w końcu tu urzęduję przez większość czasu) :hihi: A jeśli chodzi o smrodki to z działek... :% :<>

Zoppoter - Pon Lis 14, 2005 8:23 am

gargoyle dfl napisał/a:

BTW jak dawniej nazywala sie miejscowosc Sforne Gacie?


Sworne. Byla kiedys rozmowa o tym. Bodajze Janak wyjasnial kaszubskie znaczenie tej nazwy. Chodzi o ogacenie, czyli umocnienie brzegu.

pumeks - Pon Lis 14, 2005 4:11 pm

Według przewodnika "Park Narodowy 'Bory Tucholskie' i okolice", wydanego przez dyrekcję parku,
Cytat:
Nazwa tej pięknej zaborskiej wsi (...) wzbudza wiele emocji. Pod względem historycznym i etymologicznym prawidłowo powinno się mówić Swornegace. Podobno jakiś dowcipny kartograf zmienił kiedyś nazwę na Swornegacie i tak wielokrotnie powielana przyjęła się w oficjalnych dokumentach. Współcześni mieszkańcy Ziemi Zaborskiej mówią po prostu Swory.

Pietrucha - Czw Lis 17, 2005 10:31 pm

Cytat:
A co było pierwsze - Brzeźno czy Broesen?


Pierwsze - udokumentowane - nie było Brzeźno czy Broesen lecz Bresno .

Corzano - Czw Lis 17, 2005 10:43 pm

Nie takie było pytanie. :%
Pietrucha - Czw Lis 17, 2005 11:10 pm

Aha, no to nie wiem. Obie nazwy mogły pojawić się pojawić na przykład w tym samym czasie, niezależnie od siebie. tyle że jedna po polsku, druga po niemiecku. Zapis Brzeźno pojawil się pod koniec XIX wieku. Podaję to za Górnowiczem. O niemieckiej nazwie Broesen w ogóle nie wspomina, jedynie o Bresin z końca XV wieku.
pumeks - Sob Cze 28, 2008 11:44 am
Temat postu: Re: Nytych - Nowy Staw
danziger napisał/a:
de Namore napisał/a:
W temacie Kahlberg - Krynica Morska widziałem pytanie o pochodzenie nazwy Nowy Staw. Wydaje mi się, że lepiej zrobić z tego nowy temat.

Według literatury tematu, niemiecka nazwa Neuteich oznacza właśnie nowy staw. Stąd polska nazwa jest kalką, w przeciwieństwie do Nytych - będącego odpowiednikiem fonetycznym. Zainteresowanym mogę przepisać fragmenty książki

No, wystarczy zajrzec do słownika - Neu = nowy, Teich = staw.
A ktoś twierdził co innego?


Odgrzebałem staruteńki wątek... otóż na pytanie Danzigera: owszem, są autorzy którzy twierdzą co innego. Nazwa zapisana w przywileju z 1316 r. das dorff czume Nuwen Tiche, ale nie bardzo wiadomo, kto i po co kopał by w tej okolicy staw czy inny zbiornik wodny, dużo bardziej prawdopodobne ma być powiązanie z "Deich" - groblą ziemną. Czyli gdyby komuś zależało, można by przemianować Nowy Staw na Nową Groblę. :P

danziger - Sob Cze 28, 2008 10:58 pm

Językoznawcą nie jestem, ale Tiche bardziej przypomina jednak Teich niż Deich.
A nazwa miejscowości nie musi mieć jakiegokolwiek związku z tym, co tam faktycznie było. Bo gdyby tak było, strach pomyśleć co się działo np. w takim Morzeszczynie :P
Ale przykłady mamy i bliższe - np. Lawendowa...

pumeks - Sob Cze 28, 2008 11:46 pm

danziger napisał/a:
Językoznawcą nie jestem, ale Tiche bardziej przypomina jednak Teich niż Deich.

Zapisano to w średniowieczu, trzeba by zapytać specjalistów od wymowy dolnoniemieckiej - t i d w historii języka niemieckiego czasem się wymieniały, chyba jeszcze do końca XVIII wieku pisano po górnoniemiecku "Teutsch" a nie "Deutsch". Z naszego podwórka - ulica Tokarska w Gdańsku, Drehergasse, w średniowieczu była zapisywana jako dreyergasse, dregergasse - i wcale nie odnosiła się do tokarzy (Dreher), tylko do tragarzy (górnoniemieckie Träger).

dandola - Czw Sty 07, 2010 9:45 pm

Przedstawiam herby Nowego Stawu projektu Otto Huppa.

Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group