Łucja - Pią Maj 22, 2009 4:00 pm Temat postu: Księga komturstwa Gdańskiego Witam!!! Piszę pracę magisterską na temat osadnictwa w komturstwie gdańskim. Muszę wykorzystać Księgę Komturstwa Gdańskiego w tej, z założenia, naukowej pracy. Niestety nie są dla mnie zrozumiałe niektóre fragmenty, czy ktoś może mi polecić jakiś odpowiedni słownik lub pomóc nieco  ?
danziger - Pią Maj 22, 2009 6:07 pm może przedstaw konkretne fragmenty, które sprawiają Ci trudność - jest tu kilka osób, które znają b. dobrze niemiecki, ale do tłumaczenia średniowiecznego tekstu może to nie wystarczyć. A wspólnymi siłami zawsze będzie łatwiej. Tak mi się przynajmniej wydaje 
Łucja - Czw Maj 28, 2009 10:53 am W dalszym ciągu potrzebuję pomocy, nie pisałam bo szwankował mi internet, przepraszam! Wracając do tematu..., nie wiem co ozancza "(...)erblich und eweclich czu besiczczen", oraz takie cudo : " Hyrvon sal ader syne nochkomelinge uns tun eyn (...) -a dalej jest o wyprawach wojennych, "(...) nue huser czu buwen , alde czu bessern ader czu brechen, wenne, wy dicke(...)" . Z innego dokumentu: "(...)durch syner eldirn und synes selbis dinstis willen, ledig und fry von ku und swyn under gebuerlicher erbeit zcu erbrechte eweclich zcu besiczczen mit gerichte, gros und cleyn,(...)". - gdyby ktoś miał na to jakieś pomysły, to bardzo dziękuję!!! pumeks - Czw Maj 28, 2009 12:38 pm Takie powyrywane z kontekstu fragmenty wrzucasz, to chyba trudno będzie coś mądrego powiedzieć, ale:
To przecież ewidentnie znaczy: nowe domy zbudować, stare naprawić albo zburzyć.
Jestem gotów się założyć, że to znaczy krowa i świnia. Łucja - Czw Maj 28, 2009 3:02 pm Przepraszam, jeśli kogoś irytuję banalnością zadawanych pytań. Nie napisałam całego tekstu, bo większość rozumiem, chodzi bardziej o pojedyńcze słówka, które mogą zmienić charakter całego teksu. Ale jeśli miałoby to ułatwić komuś tłumaczenie mogę wpisać cały tekst  A co do "ku und swyn"-to rzeczywiści krowa i świnia, ale zanając te dwa słowa nie rozumiem całego zdania.
pumeks - Czw Maj 28, 2009 3:14 pm
Podejrzewam, że tu chodzi o mienie otrzymane w spadku (erblich) i drogą małżeństwa (eweclich). Łucja - Czw Maj 28, 2009 3:41 pm A ma ktoś pomysł na to: "Ouch salman wissen, daz dis gut gemessen ist vor virczik huben , der gebe wir dem vorgenanten Cunrado und synen erpnamen adir nachfaren die czende hube vry und den dritten pfenning des gerichtis durch sache wille czitliches vorrates dis gutes." pumeks - Czw Maj 28, 2009 7:37 pm hmmm nie wiem, co oznacza tutaj "hube" ale łapię w tym taki sens: należy wiedzieć, że jest to dobrze wymierzone (ponad?) czterdzieści "huben", więc dajemy wzmiankowanemu wcześniej Konradowi i jego dziedzicom bądź potomkom co dziesiątą "hube" wolno (za darmo?), i co trzeci fenig - i tu już mam kłopot z sensem, bo słowa są znane ('czitliches' to chyba 'zeitliches') ale trudno z nich coś złożyć jak się nie ma obycia w średniowiecznych dokumentach. Kasia_57 - Czw Maj 28, 2009 9:56 pm stosowane zamiennie - hube-hufe 1 hufe=30 Morgen=16,8 ha = 41,4 acres wg Gerhard Dreiger "The Land between the Vistula and the Nogat" stary szkot - Czw Maj 28, 2009 11:59 pm
znaczy "dziedzicznie i wieczyście posiadać" stary szkot - Pią Maj 29, 2009 12:13 am
"Z tego ma każdy z jego potomnych nam dać (...)" ciągu dalszego brak. Dostojny Wieśniak - Pią Maj 29, 2009 12:51 am
Znaczyć może – zwolnioną z zobowiązań. stary szkot - Pią Maj 29, 2009 1:45 am
„dla jego starszych i jego samego służby ma być wolnym od świń i krów i przy należytej pracy dziedzicznie i wieczyście posiadać wraz z prawem Małego i Wielkiego Sądu (Wielki Sąd po polsku zwie się chyba „Gardłowy” – chociaż Groicki używa terminu „Wielki”) (...).
Wiadomym też czynimy, że odmierzono dobrych 40 łanów, z których dajemy wymienionemu Konradowi i jego dziedzicom i potomnym co diesiąty łan wolny od danin i trzeci denar od sądu (1/3 opłat sądowych) na czas istnienia tych dóbr. (ostatnich pięciu słów nie jestem pewien) Łucja - Sro Cze 03, 2009 2:43 pm Witam ponownie ! Nawet nie spodziewałam się tak wielkiej pomocy z Waszej strony i za to bardzo dziękuję!!! Strasznie mi głupio,że nie mogę się odwdzięczyć, a mam jeszcze kilka pytań  . No i wydawało mi się, że napisanie pracy magisterskiej bdzie łatwiejsze
Łucja - Sro Cze 03, 2009 3:26 pm Mam pytanie co do tego fragmentu: " Ouch neme wir us kreczhem und allireley ercz und vischerye, daz zcu unser hirschaft gehort". A poz tym : "Ouch gebe wir den inwonern disses vorgenanten dorffis Resehawbt von dem neesten Unsir Frawentage Lichtewye nochder gebunge deses brifes fumf jar friheit" - wiem o czym mowa ale nie wiem co znaczy Frawentage Lichtewye
Łucja - Sro Cze 03, 2009 3:43 pm A jeszcze to : "So sollen sie uns alle jerlich zicinsen im namen eyns rechten zcinsis uff Unser Frawentage Lichtmesse dry pfenninge gewonlicher muncze der lande und vier hunter. Ouch umb sundirlicher gunst willen, so vorlie wir und geben den inwonern des vorgenanten dorffes jo uff die hube eynen morgen wezin zcu vieweide."- ogólnie rozumiem , a jednak sens mi gdzieś ucieka
pumeks - Sro Cze 03, 2009 4:04 pm
Chodzi o mieszkańców wsi Rozewie, tak? samo "Frawentag" to byłoby "Dzień Kobiet", ale ponieważ jest Unsir Frawentag, to pewnie chodzi o Dzień Naszej Pani, czyli któreś ze świąt Matki Boskiej - przy czym to "Lichtewye" jakoś kojarzy mi się ze światłem, więc może MBGRomnicznej? Ale pewnie Stary Szkot odczyta to lepiej. stary szkot - Czw Cze 04, 2009 1:46 am
Czy ten fragment pochodzi z dokumentu dotyczącego całego Komturstwa lub Prus ? To jest schematyczne wyliczenie regaliów: karczem (prawo wyszynku) wszelkich rud (kopalnie) i wszystkich form rybołóstwa. stary szkot - Czw Cze 04, 2009 10:06 am
„I mają oni wszyscy rocznie dawać uczciwego czynszu na dzień Matki Boskiej Gromnicznej po 3 denary zwyczajnej monety krajowej i 4 kury (tu błąd, powinno być ‚huhner’). Takoż szczególną łaską dajemy i nadajemy mieszkańcom wymienionej wsi do każdego łana jedną morgę łąk na pastwisko” Łucja - Pon Cze 08, 2009 10:53 am " Ouch neme wir us kreczhem und allireley ercz und vischerye, daz zcu unser hirschaft gehort". Ten fragment pochodzi z dokumentu nadania wsi Swarzewo prawa chełmińskiego, nie dotyczy on żadnego większego obszaru. Czy jest taka możliwość, że chodzi o potencjalne występowanie tych "dóbr" na obszarze tej wioski lub jej terenów? Łucja - Pon Cze 08, 2009 11:51 am Witam !!!!
Mam pytanie co do tego zdania: "(...) das gerichte wir unser hirschafft alleyne behalden und keynem unserm vlodir wir recht adir gwalt sundir unsern orloub gebin di vorgenanten inwoner." pumeks - Pon Cze 08, 2009 1:31 pm Fajne, wygląda na to, że w niemieckim tekście użyto wyrazu "vlodir", chyba jako "włodarz" - to wygląda na wyraźne zapożyczenie słowiańskie
Łucja - Wto Cze 16, 2009 10:25 am Witam !!! Dzikuję znowu za pomoc . Szkoda,że nikt nie ma więcej pomysłów na to ostatnie zdanie
Irek - Sro Cze 17, 2009 8:05 am Tutaj tez wyciag z Ksiegi Komturstwa Gdanskiego.Nadanie praw lokacyjnych dla wsi Prust(Pruszcz Gdanski) PRUST Wissentlich sie allen,di desen briff sehn,horen adir lesen,das wir brudir Ludeke van Esse b,kompthur cz.u Danczk, mit eynem beHsamen rathe unser ersamen brudere,haben vor andirwelt desen briff obir das gut Prust in desir wise:Wir lyen und geben Jacobo scholczen,sienen rechtin erbin und ellchin nochkomelingen,dis genante gut czu beseczen und czu besitczen eriblich und ewecU.chC7JU dusczen(s],colmischem rechte,als erbrecht ist,mit allen nutczen,die bynnen desem gute komen mogen an wassern,an wesen,an welden,an bruchern,an holcze,an weiden und andere frucht ,usgenomen sulches nutczes,der unse herschaft sunderlich angehort.Dis gut is gemessen vor neuwenundachtczik huben.Der lye wir dem genanten Jacobo,sienen rechten erbin und elichen nochkomelingen,acht vrie huben czu dem gerichte und von allin busSlin.gros und cleyn,den .drö.Uen pfennige.Ouch uff das keyne czwelunge'entsee czwuschen desem gute und alndern,di do an stozen,so ha be wir di g l'e n i t c z e n im briff losen schriben:Czum ersten von den eynundachtczik huben bynnen eyner ge'birten g r e n i t c iZ e,so hebet sich die ersste g l'e n i t c z e 'bie der Krebi'Slache an eyner beschutten g l'e n i t c z e II.Ind geet mit eyme gerichten dri boeme bis uff dO.Clodow uff eyne geschutte g l 'e n i t c z e.Die ander greJtcze geet von der Clodow bis uff eyn vlys,das heisct di Gans,und di Gans uff bis uff di g r e n i t c z e des gutes Bandeschin uff eyne gehouwene geschutte erie uff der Gans.Die dritte g r e n i t c z e get van der erle nebin dem gute Bandesc'htn,von eynen beschutten g r e n i t c z e n uff die ander bis uff di Radune,vorbas nebin deme gute Juskow und nebin deme gute Retman,vam.eynerr gehewenen beschutten g r e n i t c z e uff di andere us und yn,bis uff eynen beschutten dinren I?] boem boben der pfeffirmole.Die virede [s] g r e n i t c z e deme vlize nochczuvolgene van der pfefermole bis in dem molgraben der Radune und gerichte obir den graben mit eyme gerichten drieborne uff di erste g r e n i t c z e.Der andern 80ch huben g r e n i t c z e he bit sich an der stad,do di g r e n i t c z e van Heynrichdorff bisan den lantwegen kegin Sente Albrecht,al umme wol begraben.Was bynnen desen g r e n i t c z e n ist,des sullensie und ere nochbaren genisen,so sie best mogen,usgenomen krec7Jeme xnolen,tich und den sehe,dorczu den tam und von deme tJarnme CZWIU Tutten,das uns wellen behalden.Ouch Gote czu eyrne lobe und den lewten czu selekeit,we do eyne kirche,ist und eyne wedeme,so gebe wir dem pfarrer vier vrie huben und von eyner iclichen huben der sebenundsebinczik hubeneynen scheffel ocken und eynen scheffel hahern ewec1ich vor syn mes'Sekorn.Di ande1II acht huben sint des messekorns ewec1ich ken deme pfarrer obiiI"haben.Umb das der pfarrer syn teil an den acht huben hat ,dovor di gemeyne alle jar cziI1.Seen und her nicht.Sunderlich sal man wissen,alzo vorgeschreben stad von den czwen ruttendas sint die czwu rutten bynnen deme tamme,kegin deme sehe,von der s l u z e bis c-c(do) di alde mole legen,//die wir czu unsir s.46 hant wellen behalden.Voralle dese gobe und lyunge in eyme namen eynes redelichen cziJnses sal uns eyn icliche czinshaftige hube czinsen jerlich und ewec1ich uff Unsir Frouwentag Lichtwye vunff firdunge gewonlicher muntcze deses landes und von eynen ic1ichen der nuenundsechczik huben vier huner,von den andern acht huben von eyner iclichen czwene vette cappunen.Dorczu sal en icliche czinshaftige hube gebin dem.herren bischoffe eyrren halben fitrdunk vor sietne n C:l eihenden eweclich.Hieble,is geredt,:wurde ymand dis gud eynes tages andir weide messin,vunde mam me,wen hie vorbenumet ist,das sal den ynwonem anebar syn,ydoch sal man das verczinsen glich deme andern.Vunde man adir mynner, das sla man abe,aIs sich das gebort.Uff das[das] alle dese vorgeschrebene stucke redelich gemachit stete mogen bliben,so henge wir unser ingesegel an desen briff£.Geschen czu Danczik,ben,in der jarczal nach der geburt Unsirs Herren tusintdrihundertsebinundsechczik jar ci,am negesten sente Luce,des heiligen evangelisten [18 X 1367].Des sint geczuge die erbaren marme unsir liben brudere Johan von Herberge huskompthur,Johan Tiplingen kellermeister,Willam Landere waltmeister,Heynrich von Erlebach pferdemarschalk und ouch manich ander man truwirdige Irek - Sro Cze 17, 2009 8:12 am Co to jest w ich jezyku"pfeffirmole".Moze Pfeffermühle-Mlyn pieprzowy. stary szkot - Sro Cze 24, 2009 9:25 pm
„(...)sąd zastrzegamy naszej władzy i żadnemu naszemu włodarzowi nie damy ni prawa ni wyroku nad wymienionymi mieszkańcami bez naszego zezwolenia.” stary szkot - Czw Cze 25, 2009 12:25 am
Jeżeli drugie słowo tekstu jest poprawnie przepisane, wtedy nie umiem tego przetłumaczyć bez znajomości dalszego jego ciągu. stary szkot - Czw Cze 25, 2009 12:36 am
Że młyn to pewne. Ale „pieprzowy” to raczej nie. Nazwa „Pfeffir” pochodzi albo od nazwiska/przezwiska „Pfeiffer” albo od ptaszka zwanego „Regenpfeiffer” (czajka) występującego w podmokłych okolicach. Darek1 - Pon Maj 27, 2013 7:58 pm Witam.Mam na Imię Darek.Organizujemy wystawę historyczną wsi Krępkowice.Ma bogatą przeszłosć.Czy można prosić o przetłumaczenie częsci dotyczącej wsi Krępkowice.Oczywiscie pod sygnatura Dawny Gdansk. Wir bruder Gyselbrecht von Dudilsheim , compthur zcu Danczk , mit Gutem rate unser ersamen bruder zcu Danczk vorlyen und vorkowfen den er barn luten Sifrid, Domenic,Matczey Und Vinczken unsir Gut Crampechouicz mit All dem geniesse,der binnen den greniczen ist, vor 25 mr. Zcu polanschem ritterechte, In Und Iren rechten erben Und nochkomelingen, erplich Und eweclich zcu besiczczen. Dovon sollen uns die kue und vor das swyn und vor scharwerk geben alle jar uff Unser Frawentag Liechtmesse dry mark pfenning gewonlicher muncze des lands. Ouch sollen si uns dienen glich andern erbarnluten, die dasselbe polensch ritterrecht haben zcu ewegem gedeschtnisse. Dirre dinge habe wir unser ingesegel an desen brief gehangen. Des sint geczuge unsir lieben bruder in Gote bruder Johannes(von Orsel) der pristerhere bruder Johan von Czinel,bruder Hinrich,Matczei landrichter , Walter unser vloder und vil erbar luete , Gegeben zcur Lewinburg an der mitwochen noch Valentini in der jarczal Unser Heren. |
