Pietrucha - Nie Gru 20, 2009 9:18 pm Temat postu: kolej w Gdańsku i dworzec Am Olivaer Tor Cześć! Ze względów edukacyjnych, będę musiał zająć się zagadnieniem historii kolei w Gdańsku z naciskiem na Bramę Oliwską. Jak na razie unikałem zapuszczania się w tematykę kolejową dlatego jest mi raczej obca. Teraz dość niespodziewanie i przypadkowo muszę trochę się w nią zagłębić i z lekka opracować. 
Jak wspomniałem, najbardziej interesującym mnie aspektem prawdopodobnie będzie dworzec Brama Oliwska (lecz może to ulec zmianie) i lina kolejowa z 1870r. A to dlatego, że szukając inspiracji wpadł mi akurat budynek tego dworca w oko. To znaczy o ile faktycznie jest to exgmach dworcowy (ul. Kolejowa 8 ), bo zdaje się że to nie jest tak do końca pewne. Tak czy siak, czas mnie naglił, więc mniej więcej ta płaszczyzna będzie mnie interesować. Celem moich dociekań jest powstanie jedynie pracy licencjackiej. Nie jest to "magisterka" więc na szczęście ameryki nie muszę w niej odkrywać. Niemniej wymaga trochę poważniejszego podejścia. A że jak już zasygnalizowałem, dopiero zaczynam poznawać tą materię, chciałbym wykorzystać ten temat, aby od czasu do czasu podpytać Was i jakieś zagadnienia które będą dla mnie nie jasne. Właśnie przypomniałem sobie archiwalne wątki kolejowe FDG co mnie upewniło tylko w tym, że specyfika tematyki kolejowej dla takiego dyletanta jak ja nie jest prosta. Jednak próbuję się z nią oswoić, choć ciężko mi to idzie, zwłaszcza w szczegółach
Pietrucha - Nie Gru 20, 2009 9:28 pm Zdziwiłem się trochę, że właśnie wspomniany budynek na wysokości przystanku SKM Gdańsk Stocznia nie jest chyba wpisany na listę zabytków? bo w Wykazie obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Pomorskiego go nie znalazłem. Czyli nie jest on otoczony "opieką konserwatorską"? Co prawda w wykazie pod nr 15 jest układ urbanistyczny miasta Gdańska w obrębie nowożytnych fortyfikacji jako całość, ale chyba ten domniemany dworzec się nie załapuje...? Pumeks na pewno wie 
smutas - Pon Gru 21, 2009 12:24 am Z tego co wiem to ten budynek wchodzi w skład warsztatów kolejowych
Dostojny Wieśniak - Pon Gru 21, 2009 12:27 am
Tak jak napisali - wykaz obiektów objętych ochroną konserwatorską jest stale aktualizowany. Czy oznacza to bieżącą aktualizację wykazu na stronie internetowej, nie wiem. Najprościej sprawdzić na Kotwiczników. I na marginesie - jest edycja. Tobie o tym przypominać? 
pumeks - Pon Gru 21, 2009 8:47 am Wspomniany budynek "się nie załapuje" na wpis do rejestru zabytków. Jak kiedyś wyjaśniał bodajże Renekk, nie jest to budynek dworca pasażerskiego z 1870 r., tylko jakieś tam coś związane z dworcem towarowym (Güterbahnhof). Pietrucha - Pon Gru 21, 2009 1:05 pm Szkoda, bo chciałem się wybrać do archiwum Regionalnego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków na ul. Św. Trójcy. Tylko skoro formalnie nie jest to zabytek to nie ma czego tam szukać? pumeks - Pon Gru 21, 2009 1:11 pm Szukać można zawsze  ale podejrzewam, że lepsze materiały znajdziesz u kolejarzy, a nie w ROBiDZ-u.
Renekk określał ten budynek jako Signalwerkstätte, co tłumaczył jako "warsztaty służby zabezpieczenia ruchu". renekk - Pon Gru 21, 2009 2:40 pm "U kolejarzy" nic nie znajdziesz. Jedyne sensowne źródło, które mogę polecić to zbiory WAP na ul. Hutniczej w Gdyni, zespół akt dawnej PDOKP. Nasz kolega feyg ma dobre rozeznanie w zawartości zespołu, więc proponuję uprzedni z nim kontakt. Najstarszy plan Oliwca jaki widziałem, pochodził z 1912 roku (fragment poniżej). Liczę więc, że znajdziesz coś starszego i ostatecznie wyjaśnisz metrykę budynku przy Kolejowej 8. Osobiście jestem przekonany, że powstał on na początku wieku, ale nie mogę jednoznacznie wykluczyć jakichś jego związków z budynkiem dworca z 1870 roku (o ile oczywiście taki kiedykolwiek istniał!). Pietrucha - Pon Sty 04, 2010 4:42 pm
Renekk, a to jest fragment jakiego planu? renekk - Sro Sty 06, 2010 10:45 pm To jest właśnie fragment planu stacji Olivaer Tor z 1912 roku. mikado - Pon Sty 11, 2010 7:40 pm Hej Pietrucha, miło widzieć że ktoś również musi męczyć się nad gdańskimi torami, tak jak ja ;) Z tego co zdążyłam sobie pospisywać to Dworzec Am Olivaer Tor został zbudowany, jak już napisałeś z resztą, w 1870 dla obsługi trasy Berlin-Szczecin-Stargard-Koszalin-Słupsk-Sopot-Gdańsk. Wówczas była to końcowa stacja tej linii. Pociągi w Gdańsku zatrzymywały się jednak jeszcze na Leege Tor Bahnhof (Brama Nizinna) oraz Hohe Tor (Brama Wyżynna). Później (nie wiem kiedy) Olivaer Tor został połączony z Neufahrwasser Bahnhof (Nowy Port, z 1867). W 1880 uzyskał połączenie z relacją Berlin-Królewiec poprzez tory do Tczewa. Dopiero w 1901 między Hohe Tor i Olivaer Tor powstał Hauptbahnhof, ten który znamy dzisiaj Olivaer Tor podobno funkcjonuje do dziś jako stacja towarowa, ale to tylko wyczytałam, więc nie wiem czy to prawda.
Pietrucha - Sob Sty 16, 2010 5:50 pm a takie pytanie, adres tego budynku to jest Kolejowa 8, przed wojną była tam taka sama numeracja, można to gdzieś sprawdzić? Pietrucha - Wto Lut 09, 2010 11:45 am W kwartalniku "Był sobie Gdańsk" jest ponoć jakiś artykuł kolejowy, chyba w piątej części, ale pewności nie mam. Czy mógłbym kogoś prosić o zeskanowanie? pumeks - Wto Lut 09, 2010 12:04 pm ja mogę wskanować ale tam nic mądrego nie ma, to jest tłumaczenie tekściku z Danziger Hauskalender z tymi samymi informacjami, co zawsze norveg - Wto Lut 09, 2010 12:58 pm
Jeśli możesz. Mimo wszystko zawsze to papier;) A i jak będzie tu wisieć, to będzie można się do tego odwołać. pumeks - Wto Lut 09, 2010 2:23 pm E, tutaj to raczej nie ma sensu - nie ma w tym artykule wiele informacji ponadto, co napisała Mikado kilka postów wyżej, za to na pewno jest parę błędów 
Pietrucha - Wto Lut 09, 2010 10:11 pm Pumeks, jak będziesz miał chwilę to poproszę. Przynajmniej nię będę mógł sobie zarzucić, że nie zajrzałem do tak popularnej pozycji. A jak jest kilka błędów to może i dobrze, będzie można coś powytykać
Pietrucha - Sro Lut 10, 2010 10:24 pm Die Danziger Höhenringeisenbahn - spotkałem się z takim określeniem, może ktoś mi je jakoś wyjaśnić? renekk - Sro Lut 10, 2010 11:13 pm O pierwszej stacji Olivaertorbahnhof właściwie nie wiadomo nic pewnego. O ile Legetorbahnhof i Hohetorbahnhof znane są ze zdjęć i planów (np. planu Buhsego), tak o Olivaertorbahnhof nie ma nawet podstawowych informacji: gdzie dokładnie znajdowała się ta stacja, jaki był jej układ funkcjonalny, czy miała budynek służący obsłudze podróżnych i jakie w ogóle miała budynki i urządzenia. Jedyne co wiadomo, to że odcinek Sopot – Gdańsk z końcową stacją przy Bramie Oliwskiej został otwarty 1 lipca 1870 roku, a 1 września tego samego roku otwarto łącznicę między Olivaertorbahnhof i Hohetorbahnhof, który przejął z tego pierwszego ruch pasażerski. Cała pozostała „wiedza” to czysta spekulacja, więc bez kwerendy w archiwum nie ma mowy o rzetelnym potraktowaniu tematu.
Nie spotkałem się z takim określeniem; kojarzy mi się z jakąś kolejową obwodnicą od strony zachodniej (wyżyny). Gdzie to znalazłeś i w jakim kontekście zostało użyte? Pietrucha - Sro Lut 10, 2010 11:58 pm W bibliografii Gdańska, jest to tytuł artykułu z Unser Danzig z 1957 roku. norveg - Czw Lut 11, 2010 2:06 am
To ja znów z notatek: Danzig am Olivaer Tor służył od początku tylko do obsługi ruchu towarowego [Andrzej Massel „Kolej w Gdańsku”, Świat Kolei nr 5/1998, s. 11]. W „Danzig und seine Bauten” [s. 325] jest zdanie, które rozumiem jako: tylko do załadunku wagonów oraz zestawiania pociągów. A więc budynków do obsługi podróżnych bym się nie spodziewał. Ale kwerenda w archiwum przydałaby się jak najbardziej... renekk - Pią Lut 12, 2010 7:27 pm Ja mam jeszcze różne wątpliwości... Najpierw może zacytuję z dwóch wskazanych przez Ciebie opracowań: 1. Danzig u. seine Bauten - „Als im Jahre 1870 die Strecke Köslin – Stolp – Danzig zur Eröffnung gelangte, wurde der Bahnhof am Olivaer Tor Endpunkt dieser Pommerschen Strecke, deren Personenzüge aber bald bis zum Hohetorbahnhof durchliefen. Heut dient der Olivaertorbahnhof nur dem Wagenladungsverkehr und der Zugbildung“. 2. Andrzej Massel, Kolej w Gdańsku – „W dniu 1 września 1870 roku oddano całą linię do eksploatacji, z tym że odcinek Sopot – Gdańsk został ukończony już 2 miesiące wcześniej – 1 lipca 1870 roku. Nowa kolej otrzymała w Gdańsku swój własny dworzec Brama Oliwska (Olivaer Tor). [...] Służył on jednak od początku jedynie obsłudze ruchu towarowego, jako że pociągi pasażerskie docierały do dworca Brama Wyżynna. Korzystały one z łącznicy pomiędzy tymi dworcami o długości 1,3 km, oddanej do ruchu wraz z ostatnim odcinkiem linii linii Stargard Szczeciński – Gdańsk”. Z tekstu w „DusB” i z dat otwarcia odcinków linii można wywnioskować, że trasę kursujących (od 1 lipca) między Wrzeszczem a Bramą Oliwską pociągów pasażerskich przedłużono do dworca Hohe Tor, po otwarciu 1 września łącznicy między dworcami. Natomiast z tekstu Andrzeja Massela jednoznacznie wynika, że pociągi pasażerskie od Wrzeszcza do Gdańska zaczęły kursować dopiero od 1 września – ponieważ docierały już do dworca Hohe Tor. Jak to w końcu było – czy między Wrzeszczem a Gdańskiem (Bramą Oliwską) w okresie od 1 lipca do 1 września kursowały pociągi pasażerskie (i czy w ogóle kursowały jakieś pociągi)? Bo jeśli kursowały „pasażery”, to stacja Olivaer Tor musiała być wyposażona w prowizoryczne choćby urządzenia obsługi podróżnych: peron, budynek stacyjny (może nawet któryś z kompleksu przy ul. Kolejowej). Kluczowa jest więc data uruchomienia pociągów na odcinku Wrzeszcz - Gdańsk, a w szczególności pociągów pasażerskich – 1 lipca, czy 1 września? norveg - Sob Lut 13, 2010 12:04 am
Skłaniałbym się ku tej drugiej dacie. Jest to data oddania całej linii Stargard - Gdańsk. Co prawda linia uruchamiana była odcinkami od 1859 r. [Grzegorz Fey „Pierwsza stacja w Gdyni”, Świat Kolei nr 8/2002, s. 18], a ruch pierwszych _roboczych_ pociągów w okolicy Gdyni rozpoczął się już na przełomie 1869 i 1870 r. [tamże, s. 20], ale według _pierwszego_ rozkładu jazdy ważnego od _1_września_ 1870 r., ruch na nowej linii nie był wielki. Pomiędzy Słupskiem a Gdańskiem kursowały dwie pary pociągów. Jedną z nich stanowił pociąg mieszany osobowo-towarowy, [tamże, s. 21]. Oczywiście przydałoby się jeszcze zweryfikować to w innych źródłach. mikado - Czw Kwi 22, 2010 6:20 pm Poszukuję wszelkiej bibliografii na temat kolei w Gdańsku - również jeśli chodzi o budowę dworców. Proszę Was Forumowicze o serdeczną pomoc 
norveg - Czw Kwi 22, 2010 8:43 pm
Wymieniany już w tym wątku artykuł Andrzeja Massela „Kolej w Gdańsku”, Świat Kolei nr 5/1998 Najlepszym źródłem pewnie byłyby zbiory AP w oddziale gdyńskim (sygnatura 1081 jak dobrze pamiętam). A poza tym... jakoś tak radzę sobie, trochę tu, trochę tam i powolutku się co nieco zbiera. Hamer - Czw Kwi 22, 2010 10:16 pm Może trochę nie na temat, bo to raczej a nawet zdecydowanie wątek historyczny. Jednak ciekawie jest obecnie w okolicy stacji Gdańsk Politechnika/Nowe Szkoty. Trwa remont bocznicy towarowej i ruch towarowy, a przynajmniej zaopatrzenie tego remontu jest kierowane dawną linią skm do Nowego Portu. Dzięki temu linia choć na parę dni/tygodni ożyła. Dla lubiących fotki kolejowe to chyba nie lada gratka /oczywiście nie telefonem komórkowym ale czymś normalnym/. Ciekawe jak te towarowe manewrują aby znaleźć się na tym torze? norveg - Pią Kwi 23, 2010 1:03 am A może pociąg przy Zaroślaku? Z lewej strony pod wiaduktem? A może to nie pociąg? lukasz996 - Pią Kwi 23, 2010 11:16 am Znalazłem takie zdjęcie, chyba było... lukasz996 - Pią Kwi 23, 2010 11:39 am A to współczesne ujęcie. Sabaoth - Pią Kwi 23, 2010 4:12 pm
Chyba pociąg. Mam tą pocztówkę ale jakość jej druku nie jest rewelacyjna. norveg - Pią Kwi 23, 2010 4:48 pm
Zauważyłem, że masz też wersję kolorową (nr 480 na podstronie http://www.danzig-online..../danzig5.html). Może tam więcej widać? Sabaoth - Pią Kwi 23, 2010 6:49 pm Faktycznie trochę lepiej. Pietrucha - Pon Maj 17, 2010 12:18 pm a ja mam takie pytanie, na początku lat osiemdziesiątych pod adresem Kliniczna 2 mieścił się "Wydział Budynków PKP" jaka komórka teraz przejęła funkcje tego wydziału, czy tez gdzie teraz sie on mieści? Czy może to być Oddział Gospodarowania Nieruchomościami PKP S.A. Gdańsk? Noah - Pon Maj 17, 2010 7:53 pm
W przybliżeniu można tak powiedzieć. W czasach, o których piszesz budynki i mieszkania były w osobnych pionach. W 2003 kilka różnych jednostek zostało połączonych w Zakład Gospodarowania Nieruchomościami, zmieniony w 2005 r. na Oddział. Ostanio na Klinicznej mieściła się podległa jednostka (Rejon Administrowania i Utrzymania Nieruchomości) ale kilka lat temu została wchłonięta przez Rejon w Gdańsku - Oliwie. To tak w dużym telegraficznym skrócie. 
Pietrucha - Pon Maj 17, 2010 11:08 pm Czyli tak dla sprecyzowania to właśnie w tym Oddziale Gospodarowania Nieruchomościami należy szukać dokumentacji która była na Klinicznej? renekk - Pon Maj 17, 2010 11:20 pm W ostatnich dniach 1999 roku w biurze na Klinicznej brodziłem po kostki w starych papierzyskach... Życzę owocnej kwerendy w OGN 
Noah - Wto Maj 18, 2010 11:24 am Zależy czego szukasz. Podstawowa dokumentacja, szczególnie ta wymagana prawem budowlanym, zapewne będzie znajdowała się w Oliwie i to w formie mniej lub bardziej fragmentaryczno - szczątkowej. Na wiele więcej bym nie liczył. Częste reorganizacje i likwidacje jednostek powodowały likwidację dokumentacji lub wręcz pozostawienie jej w opuszczonym budynku. (Mam podobne doświadczenia jak Renekk ale z innych lokalizacji. Wszędzie wyglądało to bardzo podobnie) Pietrucha - Czw Maj 20, 2010 11:54 pm w Oliwie czyli gdzie dokładnie? Będąc w ROBiDZ widziałem białą kartę Dworca Głównego. Było tam sporo planów wykonanych chyba zaraz po budowie. Opatrzone były informacją, że pochodzą z "Wydziału budynków PKP ul. Kliniczna 2". No i tak liczę, że może w temacie tego "dworca" na Kolejowej też coś tam może być. Noah - Pią Maj 21, 2010 10:42 am
Rejon Administrowania i Utrzymania Nieruchomości przy ul. Bora Komorowskiego 1a
Nie liczyłbym na wiele. Pietrucha - Wto Cze 01, 2010 1:46 pm
Teraz pod tym adresem jest elegancki budynek postawiony w 2006r. z dużym napisem Sala Królestwa Braci Jehowych... Noah - Wto Cze 01, 2010 4:08 pm Rejon przylega do torów kolejowych na wysokości peronu Gdańsk - Oliwa. Biura znajdują się w parterowym baraku. A adres jest z pieczątki. Czy prawidłowy nie wiem 
Pietrucha - Wto Lip 27, 2010 2:00 pm
Wstępnie mogę powiedzieć, że tak było. Wynika to z konfrontacji kilku planów do których dotarłem w AP. Dokładniej napiszę jak się im lepiej przyjrzę, bo narazie miałem okazję tylko na bardzo pobieżny wgląd.
W Danziger Zeitung z dni 28.VI.1870 - 1.VII.1870 są rozkłady jazdy pociągów do Sopotu. Wynika z nich, że już od 1 lipca dojeżdżały one do Hohe Tor norveg - Nie Paź 24, 2010 3:27 pm
I jak Twoje ustalenia?
Zastanawiając się nad tym doszedłem do tego, że zanim ukończono łącznicę między Olivaer Tor a Hohe Tor, to być może na tym odcinku korzystano z toru linii do Nowego Portu. Ewentualnie, jak wspomina Jerczyński w swoich artykułach o Kolei Wschodniej (w „Świecie Kolei” w 2001 r.), kolej organizowała niekolejowy przewóz pasażerów na tym odcinku. A możesz pokazać skan rozkładu? norveg - Nie Paź 24, 2010 8:15 pm Przy okazji dorzucę. To w zasadzie widok na stocznię, ale nad drzewami widać też szczyt wieży dworca Olivaer Tor. Pietrucha - Pon Paź 25, 2010 8:51 pm Trochę mi się to przedłużyło, ale nie długo bede mieć płytkę z archiwum. To samo dotyczy planu, mam tylko gdzieś na płycie zdjecia ekranu maszyny do mikrofilmów ;-) ale na dniach zamówie odpowiednie skany. Przy okazji, pocztówka wyżej to z jakiegoś allegro, czy jakieś publikacji? norveg - Pon Paź 25, 2010 10:38 pm
A była niedawno na allegro. Stamtąd też pochodzi obrazek. norveg - Nie Paź 31, 2010 8:04 pm
Jest znów na Allegro: http://allegro.pl/gdansk-...1299393938.html Pietrucha - Czw Lis 25, 2010 10:00 pm a czy gdzieś można zobaczyć lotnicze zdjęcia, na którym widać Oliwca? norveg - Czw Lis 25, 2010 10:54 pm
Można zobaczyć, jest gdzieś na forum, z przedłużenia obrotnicy oraz w książce „75 lat północnego okręgu...” jest foto zniszczeń wojennych na Oliwcu. Innych chyba jeszcze nie widziałem:( EDIT: Tu: http://www.forum.dawnygda...p?p=74681#74681 fotka z przedłużania obrotnicy (784.jpg), co wskazał Hamburger tu: http://forum.dawnygdansk....p=117867#117867 feyg - Pon Lis 29, 2010 9:44 pm Wspomniane zdjęcie zniszczonej parowozowni oraz jej lokalizacja (kilka zdjęć z parowozami korzystając z linka też się znajdzie): 
źródło kejt - Pią Lut 03, 2017 12:25 pm Chciałabym wskrzesić wątek zaczynając od pytania, czy powstał licencjat o Oliwcu 
renekk - Nie Lut 12, 2017 11:18 pm Interesuje Cię temat budynku dworca Bramy Oliwskiej? |
