|
Dawny Gdańsk
|
 |
Nazwy - Nytych - Nowy Staw
de Namore - Czw Lis 10, 2005 9:29 am Temat postu: Nytych - Nowy Staw W temacie Kahlberg - Krynica Morska widziałem pytanie o pochodzenie nazwy Nowy Staw. Wydaje mi się, że lepiej zrobić z tego nowy temat.
Według literatury tematu, niemiecka nazwa Neuteich oznacza właśnie nowy staw. Stąd polska nazwa jest kalką, w przeciwieństwie do Nytych - będącego odpowiednikiem fonetycznym. Zainteresowanym mogę przepisać fragmenty książki
danziger - Czw Lis 10, 2005 11:53 am Temat postu: Re: Nytych - Nowy Staw
de Namore napisał/a: | W temacie Kahlberg - Krynica Morska widziałem pytanie o pochodzenie nazwy Nowy Staw. Wydaje mi się, że lepiej zrobić z tego nowy temat.
Według literatury tematu, niemiecka nazwa Neuteich oznacza właśnie nowy staw. Stąd polska nazwa jest kalką, w przeciwieństwie do Nytych - będącego odpowiednikiem fonetycznym. Zainteresowanym mogę przepisać fragmenty książki |
No, wystarczy zajrzec do słownika - Neu = nowy, Teich = staw.
A ktoś twierdził co innego?
Mikołaj - Czw Lis 10, 2005 12:10 pm
Danziger, można by to ewentualnie tłumaczyć jako "No wystaw"!
Sabaoth - Czw Lis 10, 2005 12:20 pm
Ale takich przykladow w okolicy bylo wiecej. Najpierw powstawal poski odpowiednik fonetyczny pozniej tlumaczenie nazwy, ewentualnie nazwe od razu tlumaczono na polski, a pozniej szukano wyszukiwano badz dobierano "prapolska" nazwe. Zmieniono nawet nazwy, ktore przed wojna mialy swoje spolszczenia, np. Bohnsack / Bąsak na Sobieszewo.
danziger - Czw Lis 10, 2005 12:26 pm
de Namore napisał/a: | Nytych - będącego odpowiednikiem fonetycznym |
Chyba nie do końca - fonetycznym odpowiednikiem byłby "Nojtajś" lub "Nojtajch". "Nytych" to odpowiednik "pisownosciowy".
Mikołaj - Czw Lis 10, 2005 12:26 pm
albo Panna zamieniona na Marzęcino
Corzano - Czw Lis 10, 2005 12:31 pm
A co było pierwsze - Brzeźno czy Broesen?
Sabaoth - Czw Lis 10, 2005 12:48 pm
Mikołaj napisał/a: | albo Panna zamieniona na Marzęcino |
Taka sama sytuacja jak z Sobieszewem: Jungfrau / Panna funkcjonowalo przed wojna i krotko po wojnie, a pozniej chyba stwierdzono, ze bardziej historyczne bedzie jednak Marzęcino. Ale to byl chyba wspolny dla wielu przypadkow proces zacierania niemieckich lub pochodzacych od niemieckich nazw na "ziemiach odzyskanych".
Corzano napisał/a: | A co było pierwsze - Brzeźno czy Broesen? |
Moze jako wprawke do dyskusji rozwazymy inny problem, co bylo pierwsze, jajko czy kura
de Namore - Czw Lis 10, 2005 2:21 pm
Znam wiele przykładów fonetycznej zmiany. Np. Szembruk - Schoenbrueck, Szynwałd - Schoenwald itd.
Szkoda natomiast, że np Schoenfeld z dzisiejszej ulicy świętokrzyskiej zginął zupełnie, a dzielnica to Zakoniczyn (od dworu)
seestrasse - Czw Lis 10, 2005 3:00 pm
Mikołaj napisał/a: | Danziger, można by to ewentualnie tłumaczyć jako "No wystaw"! |
ciekawe co
Sabaoth - Czw Lis 10, 2005 3:01 pm
Tak, Schoenfeld i Wonneberg to byly piekne nazwy ale po polsku brzmialyby troche dziwnie Piekne Pole i Rozkoszne Wzgorze (Pumeksiu popraw mnie jesli sie myle w temacie tlumaczenia).
seestrasse - Czw Lis 10, 2005 3:04 pm
no! i to mi się podoba! czuję się jak właściwy człowiek na właściwym miejscu
de Namore - Czw Lis 10, 2005 3:40 pm
Cytat: | Tak, Schoenfeld i Wonneberg to byly piekne nazwy ale po polsku brzmialyby troche dziwnie Piekne Pole i Rozkoszne Wzgorze |
W okolicy mamy także Górę Kozaków (Kozaczą ) i Górę Armatnią Kanonen Berg.
Swoją drogą, to na Wzgórzu Rozkoszy ( mój typ) stoi osiedle Pogodne, a mogło nazywać sie Rozkoszne - hmm..jak marketingowo
seestrasse - Czw Lis 10, 2005 3:45 pm
http://www.forum.dawnygda...topic.php?t=266
de Namore - Czw Lis 10, 2005 4:08 pm
Seestrasse - co to za link? Dostaję odpowiedź że go nie ma.
A propos ładnych nazw - to rzeka, przepływająca przez Kwidzyn (Marienwerder) nazywa sie teraz Liwa, a kiedyś nazywała się Liebe (tłumaczyc nie trzeba). Nazwa zachowała się w pobliskiej stadninie ogierów - Miłosna.
seestrasse - Czw Lis 10, 2005 4:15 pm
de Namore napisał/a: | Seestrasse - co to za link? Dostaję odpowiedź że go nie ma. |
oj, sorki, coś mi się popipało
a szło mi o wzgórze Luizy i legendę o duchach koni, które przy pełni księżyca biegają po Wonnebergu
Cytat: | A propos ładnych nazw |
żuławska rzeka dwojga imion - Święta i Tuga
Corzano - Czw Lis 10, 2005 4:16 pm
Liwa teraz jest śmierdząca, a nie miłosna.
seestrasse - Czw Lis 10, 2005 4:17 pm
Miłosna to jest Stara
danziger - Czw Lis 10, 2005 4:21 pm
seestrasse napisał/a: | Miłosna to jest Stara |
Może i stara, ale jesli miłosna, to widać jeszcze jara
gargoyle dfl - Czw Lis 10, 2005 4:22 pm
Cytat: | Piekne Pole i Rozkoszne Wzgorze |
No i komu to przeszkadzalo?
BTW jak dawniej nazywala sie miejscowosc Sforne Gacie?
seestrasse - Czw Lis 10, 2005 4:33 pm
Rozkoszny Wzgórek chyba...
gargoyle dfl - Czw Lis 10, 2005 4:36 pm
Cytat: | Rozkoszny Wzgórek chyba... |
Jak to bylo?...uderz w stol....
seestrasse - Czw Lis 10, 2005 4:39 pm
gargoyle dfl - Czw Lis 10, 2005 4:46 pm
i wszystko jasne
Sabaoth - Czw Lis 10, 2005 7:08 pm
A wracając do nazw, kto wie gdzie był Plenichów? Albo Szynberk czy Ściegna zwana również Ścieżki? Proces przywracania nazw historycznych i politycznie poprawnych trwał długo
malgos - Czw Lis 10, 2005 8:06 pm
Corzano napisał/a: | Liwa teraz jest śmierdząca, a nie miłosna. |
Corzano a gdzieś Ty nos wsadzał ? W Prabutach (Riesenburg) ? Bo to chyba jedyne miejsce gdzie Liwa/Liebe/Alte Nogat/Nogat Kanal jest spłuczką dla masarni
A piękna, piękna jest nazwa naszej dzielnicy "konnej" - Miłosna (Liebenthal)
Corzano - Czw Lis 10, 2005 8:21 pm
malgos napisał/a: | Corzano a gdzieś Ty nos wsadzał ? W Prabutach (Riesenburg)? | Nie wiem czy to jeszcze Kwidzyn, ale kawałek za Bajkowym, koło działek.
malgos - Czw Lis 10, 2005 8:35 pm
Corzano napisał/a: | Nie wiem czy to jeszcze Kwidzyn, ale kawałek za Bajkowym, koło działek. |
Bajkowe to jak najbardziej Kwidzyn, choć dojazd do dużego osiedla jest przez trzy wąskie kiszki - swoją drogą to bardzo fajne osiedle (w końcu tu urzęduję przez większość czasu) A jeśli chodzi o smrodki to z działek...
Zoppoter - Pon Lis 14, 2005 8:23 am
gargoyle dfl napisał/a: |
BTW jak dawniej nazywala sie miejscowosc Sforne Gacie? |
Sworne. Byla kiedys rozmowa o tym. Bodajze Janak wyjasnial kaszubskie znaczenie tej nazwy. Chodzi o ogacenie, czyli umocnienie brzegu.
pumeks - Pon Lis 14, 2005 4:11 pm
Według przewodnika "Park Narodowy 'Bory Tucholskie' i okolice", wydanego przez dyrekcję parku,
Cytat: | Nazwa tej pięknej zaborskiej wsi (...) wzbudza wiele emocji. Pod względem historycznym i etymologicznym prawidłowo powinno się mówić Swornegace. Podobno jakiś dowcipny kartograf zmienił kiedyś nazwę na Swornegacie i tak wielokrotnie powielana przyjęła się w oficjalnych dokumentach. Współcześni mieszkańcy Ziemi Zaborskiej mówią po prostu Swory. |
Pietrucha - Czw Lis 17, 2005 10:31 pm
Cytat: | A co było pierwsze - Brzeźno czy Broesen? |
Pierwsze - udokumentowane - nie było Brzeźno czy Broesen lecz Bresno .
Corzano - Czw Lis 17, 2005 10:43 pm
Nie takie było pytanie.
Pietrucha - Czw Lis 17, 2005 11:10 pm
Aha, no to nie wiem. Obie nazwy mogły pojawić się pojawić na przykład w tym samym czasie, niezależnie od siebie. tyle że jedna po polsku, druga po niemiecku. Zapis Brzeźno pojawil się pod koniec XIX wieku. Podaję to za Górnowiczem. O niemieckiej nazwie Broesen w ogóle nie wspomina, jedynie o Bresin z końca XV wieku.
pumeks - Sob Cze 28, 2008 11:44 am Temat postu: Re: Nytych - Nowy Staw
danziger napisał/a: | de Namore napisał/a: | W temacie Kahlberg - Krynica Morska widziałem pytanie o pochodzenie nazwy Nowy Staw. Wydaje mi się, że lepiej zrobić z tego nowy temat.
Według literatury tematu, niemiecka nazwa Neuteich oznacza właśnie nowy staw. Stąd polska nazwa jest kalką, w przeciwieństwie do Nytych - będącego odpowiednikiem fonetycznym. Zainteresowanym mogę przepisać fragmenty książki |
No, wystarczy zajrzec do słownika - Neu = nowy, Teich = staw.
A ktoś twierdził co innego? |
Odgrzebałem staruteńki wątek... otóż na pytanie Danzigera: owszem, są autorzy którzy twierdzą co innego. Nazwa zapisana w przywileju z 1316 r. das dorff czume Nuwen Tiche, ale nie bardzo wiadomo, kto i po co kopał by w tej okolicy staw czy inny zbiornik wodny, dużo bardziej prawdopodobne ma być powiązanie z "Deich" - groblą ziemną. Czyli gdyby komuś zależało, można by przemianować Nowy Staw na Nową Groblę.
danziger - Sob Cze 28, 2008 10:58 pm
Językoznawcą nie jestem, ale Tiche bardziej przypomina jednak Teich niż Deich.
A nazwa miejscowości nie musi mieć jakiegokolwiek związku z tym, co tam faktycznie było. Bo gdyby tak było, strach pomyśleć co się działo np. w takim Morzeszczynie
Ale przykłady mamy i bliższe - np. Lawendowa...
pumeks - Sob Cze 28, 2008 11:46 pm
danziger napisał/a: | Językoznawcą nie jestem, ale Tiche bardziej przypomina jednak Teich niż Deich. |
Zapisano to w średniowieczu, trzeba by zapytać specjalistów od wymowy dolnoniemieckiej - t i d w historii języka niemieckiego czasem się wymieniały, chyba jeszcze do końca XVIII wieku pisano po górnoniemiecku "Teutsch" a nie "Deutsch". Z naszego podwórka - ulica Tokarska w Gdańsku, Drehergasse, w średniowieczu była zapisywana jako dreyergasse, dregergasse - i wcale nie odnosiła się do tokarzy (Dreher), tylko do tragarzy (górnoniemieckie Träger).
dandola - Czw Sty 07, 2010 9:45 pm
Przedstawiam herby Nowego Stawu projektu Otto Huppa.
|
|